Δώρα Αναγνωστοπούλου
Οι παιδικές μου αναμνήσεις από το
Πάσχα είναι γεμάτες «Διπόταμο»...εικόνες στο μυαλό μου πολλές...τη Μεγάλη
Δευτέρα ψήνονταν τα μεγάλα και πλατιά κουλούρια της γιαγιάς, έμπαιναν
σκεπασμένα στην κόκκινη λεκάνη και τυλίγονταν με πετσέτα...η μυρωδιά σου έσπαγε
τη μύτη από τα ντόπια και αγνά υλικά, αλλά δεν έπρεπε να τα αγγίξουμε μέχρι το
Μ. Σάββατο...τη Μ. Πέμπτη βάφαμε με τη γιαγιά τα αυγά...μαζεύαμε τα φύλλα,
τυλίγαμε τα αυγά σε καλσόν, τα δέναμε και τα βουτούσαμε στη βαφή...τα πιο
εντυπωσιακά αυγά τα είχε η θεία μου η Κλεονίκη...πολύχρωμα με φύλλα...τα
κοιτούσα με δέος στολισμένα στο μαγειριό τους μαζί με τους πεντανόστιμους
κολοκυθοκεφτέδες που μας φίλευε...τη Μ. Παρασκευή ο παππούς έσφαζε τα
κατσίκια...το πρωί όλα τα παιδιά μαζευόμασταν στην εκκλησία...έπρεπε να
ξεχυθούμε στο χωριό και να μαζέψουμε λουλούδια για τον Επιτάφιο...τον
στολίζαμε, περνούσαμε από κάτω και βγαίναμε από τη δεξιά πόρτα της εκκλησίας...η
εκκλησία έμενε ανοιχτή και η καμπάνα χτυπούσε πένθιμα όλη την ημέρα...Το βράδυ
η ατμόσφαιρα κατανυκτική...σβηστά φώτα, κόκκινα κεριά, ψαλμωδίες από όλους και
περιφορά του επιταφίου στο νεκροταφείο με τα καντηλάκια να φέγγουν και τα
παπαδάκια να μας τρομάζουν....Το Μ. Σάββατο η ατμόσφαιρα πανηγυρική...ο παππούς
και η γιαγιά ετοίμαζαν το κοκορέστι και το κατσικάκι....φορούσαμε τα γιορτινά
μας και πηγαίναμε στην εκκλησία για την Ανάσταση...κοινωνούσαμε πρώτα όλα τα
παιδιά και βάζαμε και στοίχημα ποιος θα αντέξει μέχρι το τέλος...γυρνώντας μας
περίμενε το μπομπάρι με ρύζι και οι κοτσίδες που ετοίμαζε η γιαγιά...την
Κυριακή του Πάσχα το κατσικάκι έμπαινε στον ξυλόφουρνο και το τσούγγρισμα των
αυγών είχε την τιμητική του...τη Δεύτερη ημέρα του Πάσχα οι Γιώργηδες είχαν την
τιμητική τους...το μεσημέρι μου έκανε το τραπέζι η οικογένεια του Κασίμη...η
Ερασμία και η Μαρία έφτιαχναν το αγαπημένο μου φαγητό...κατσίκι με ρύζι...
Μαρία Κασίμη
Τη Μεγάλη Εβδομάδα στο χωριό
φτιάχναμε κουλούρια..ήταν μεγάλα και πλατιά, ιδιαίτερη συνταγή που γίνεται στα
Γιάννενα. Την Μ. Πέμπτη βάφαμε τα αυγά, τα οποία στολίζαμε και με ένα φύλλο. Τη
Μ. Παρασκευή από νωρίς το πρωί συγκεντρωνόμασταν στην εκκλησία και μαζεύαμε
λουλούδια για τον επιτάφιο, ο οποίος στολίζονταν μόνο με λουλούδια του χωριού-όχι
αγοραστά. Ο επιτάφιος δεν έμενε καθόλου μόνος του, θυμάμαι τον φύλαγαν η γιαγιά
μου η Ασήμω, η γιαγιά μου η Παπαδιά, η Μαρίνα Λωλίδη και η Ευρίκλεια. Το βράδυ
η περιφορά γινόταν γύρω από την εκκλησία. Παλαιότερα λέγεται ότι γινόταν και
περιφορά του επιταφίου γύρω από τ’ αλώνια. Το Μ. Σάββατο ετοιμάζαμε το
μπομπάρι...Τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα, όταν συνέπεφτε ο εορτασμός του Αγίου Γεωργίου,
μετά τη λειτουργία πηγαίναμε επισκέψεις στα σπίτι των εορταζόντων...
Γεωργία Λωλίδη
Θυμάμαι το Μ. Σάββατο στην
Ανάσταση...μόλις ακουγόταν το «Χριστός Ανέστη» πηγαίναμε όλοι να πάρουμε πρώτοι
το Άγιο Φως....την Κυριακή του Πάσχα σουβλίζαμε στην αυλή με μουσική και χορό!
Άγγελος Νάστος
Θυμάμαι Κυριακή του Πάσχα....πίσω
από το πηγάδι-κάτω από το σπίτι του Λωλίδη σουβλίζονταν 3-4 αρνιά...τι ωραία
ήταν...
Αναστασία Παπαβασιλείου
Θυμάμαι τη Μ. Παρασκευή το
στόλισμα του επιταφίου...Την Κυριακή του Πάσχα στα σπίτια κέρναγαν τη στρογγυλή
κουλούρα με το κόκκινο αυγό....
Γιάννης Παπαβασιλείου
Θυμάμαι στην Ανάσταση που
ανεβαίναμε πάνω στο καμπαναριό και χτυπάγαμε τα σήμαντρα στο Χριστός
Ανέστη...και μια χρονιά είχαμε βγάλει όλοι τα αρνιά και τα ψήναμε έξω στο
καλντερίμι μεταξύ του Κίμωνα και του παπά τον δρόμο...
Μαριγώ Παπαγιαννοπούλου
Από την Κυριακή των Βαΐων
άρχιζε η μεγάλη νηστεία (όχι γαλακτοκομικά, θαλασσινά, κρεατάκι ούτε να
το σκεφτούμε μεγάλη αμαρτία επίσης ούτε λάδι την Μ. Τετάρτη και Μ. Παρασκευή ).
Στο πατρικό μου συνήθως την Μ, Δευτέρα φτιάχναμε τα κουλούρια...ακόμα θυμάμαι
τη θεία μου Κλεονίκη να τα ζυμώνει, εγώ να πλάθω και η μαμά μου να τα ψήνει. Τι
μυρωδιά Θεέ μου μοσχοβολούσε ολόκληρο το σπίτι. Τα υλικά εκτός από τα αυγά τα
προμηθευόμασταν από το μπακάλικο του Χριστόφορου. Δεν έπρεπε να δοκιμάσουμε
κανένα..τα βάζαμε σε μια λεκάνη, τη σκεπάζαμε με μία καθαρή κεντημένη πετσέτα
και στόλιζαν το τραπέζι στον οντά, θα τα κατανάλωνε η οικογένεια μετά την Ανάσταση,
αλλά θα πρόσφερε και πολλά σε συγγενείς, χωριανούς και φίλους που μας
επισκέπτονταν τις άγιες αυτές ημέρες. Τη Μ. Πέμπτη βάφαμε τα αυγά
μόνο κόκκινα ίσως με κάποιο σχέδιο όπως αποτύπωμα φύλλου. Το αποτέλεσμα ήταν
πολύ ωραίο,τα πρώτα αυγά που έμπαιναν στη βαφή καλό θα ήταν να ήταν της μέρας
εκείνης και το ωραιότερο από αυτά τοποθετούνταν στο εικόνισμα. Τη Μ. Παρασκευή
τα παιδιά τρέχαμε να μαζέψουμε λουλούδια για το στολισμό του επιταφίου:
γραβάνια (πασχαλιές) μανουσάκια και πασχαλούδες. Ο επιτάφιος δεν έπρεπε να
μείνει καθόλου μόνος και για αυτό φρόντιζαν οι γερόντισσες του χωριού. Το βράδυ
στον ακάθιστο ύμνο η ατμόσφαιρα ήταν κατανυκτική...όλοι μας
κρατούσαμε κεριά σκούρου χρώματος και ψέλναμε όλοι μαζί .Η
περιφορά γινόταν γύρω από την εκκλησία με την καμπάνα να κτυπά πένθιμα. Το
πρωί του Μ. Σαββάτου όλα τα σπίτια ήταν ανάστατα για την ετοιμασία του
Λαμπριάτικου τραπεζιού η μαγειρίτσα και οι πλεξούδες είχαν την τιμητική τους. Η
μητέρα μου νωρίς το απόγευμα του Μ. Σαββάτου άναβε τον ξυλόφουρνο και
αφού είχε κάψει καλά έβαζε το κατσίκι το πρωί ήταν έτοιμο. Στην Ανάσταση
φορούσαμε τα γιορτινά μας, κρατούσαμε όλοι λαμπάδες-ακόμα και αν κάποιος έλειπε
από την εκκλησία κρατούσε τη λαμπάδα του συγγενικό του πρόσωπο-η
ατμόσφαιρα ήταν γιορτινή με πολλές ευχές και καλή διάθεση. Κανείς δεν έφευγε
πριν το τέλος της λειτουργίας και φυσικά με το άγιο φως στο χέρι για να
ανάψουμε τα εικονίσματα. Την ημέρα του Πάσχα παντού
μυρωδιές άλλοι έψηναν στο φούρνο και άλλοι στη σούβλα. Το τσούγκρισμα των αυγών
καλά κρατούσε και ο στόχος ένας να σπάσεις όσο το δυνατόν περισσότερα
αυγά-κυρίως οι γεροντότεροι που έλεγαν «αχ με τσάκσεις».
Καλό Πάσχα!
Νίκη Σταμούλη
Θυμάμαι που βγαίναμε στο χωριό τη Μεγάλη
Εβδομάδα....ο παππούς μου έσφαζε το κατσικάκι που θα τρώγαμε την Κυριακή του
Πάσχα...Τη Μ. Πέμπτη η γιαγιά μου έβαφε τα αυγά...μάζευε φύλλα, έβαζε καλσόν
στα αυγά, τα βουτούσε στη βαφή έβγαινε το σχήμα από το φύλλο!!!!! Τη Μ. Παρασκευή
μαζεύαμε λουλούδια για να στολίσουμε τον επιτάφιο!!!! Θυμάμαι την προγιαγιά μου
την Μαρίνα να είναι στην εκκλησία όλη την Μ. Παρασκευή και να φυλάει τον
επιτάφιο... Το βράδυ κάναμε την περιφορά του Επιταφίου γύρω από την
εκκλησία!!!!!!Το Μ Σάββατο κάναμε νωρίς Ανάσταση γιατί ο Παπάς έπρεπε να πάει κ
σε άλλα χωριά!!!!!!Τη Κυριακή του Πάσχα ψηναμε στην αυλή μας...ερχόταν οι
χωριανοί και πηγαίναμε κι εμείς «γύρες» για ευχές σε όλα τα σπίτια του
χωριού!!!!!!! Ήταν υπέροχα χρόνια....... μακάρι να μπορούσα να το ξαναζήσω όλο
αυτό!!!!!!!
Χρήστος Σταμούλης
Την Κυριακή του Πάσχα πηγαίναμε επισκέψεις
στα σπίτια για χρόνια πολλά και τσιπουρακι!!!!Ντουφεκιες με τα κυνηγετικά όπλα
που ανταλλάσσονταν με τα γύρω χωριά για το παραδοσιακό έθιμο της Ανάστασης του
Κυρίου!!
